Tiêm HPV là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất, giúp bảo vệ bạn khỏi những hệ lụy lâu dài do HPV gây ra. HPV (Human Papillomavirus) không còn là cái tên xa lạ, đặc biệt là với phụ nữ. Đây là một loại virus phổ biến lây truyền qua đường tình dục, gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm, từ mụn cóc sinh dục cho đến ung thư cổ tử cung. Dưới đây vafco sẽ tổng hợp 7 sự thật về HPV.
1. HPV và ung thư: Mối liên hệ mật thiết
Hầu hết mọi người nhiễm HPV đều không có triệu chứng và virus tự khỏi sau một thời gian. Tuy nhiên, một số trường hợp, HPV tồn tại dai dẳng trong cơ thể và có thể dẫn đến ung thư, đặc biệt là ung thư cổ tử cung. Đây là loại ung thư phổ biến thứ 4 ở phụ nữ trên toàn cầu, với hơn 600.000 ca mắc mới và 340.000 ca tử vong mỗi năm.
2. Vắc xin HPV và cơ chế hoạt động
Vắc-xin HPV hoạt động bằng cách kích thích hệ miễn dịch của cơ thể tạo ra kháng thể chống lại virus HPV. Cụ thể, vắc-xin chứa các hạt giống virus HPV (virus-like particles – VLPs) không có khả năng gây bệnh. Khi tiêm vào cơ thể, các VLPs này sẽ được hệ miễn dịch nhận diện như virus thật và tạo ra các kháng thể đặc hiệu để chống lại chúng.
Khi cơ thể tiếp xúc với virus HPV thật trong tương lai, các kháng thể này sẽ nhanh chóng nhận diện và tiêu diệt virus, ngăn ngừa chúng xâm nhập vào tế bào và gây bệnh.
Có hai loại vắc-xin HPV chính:
- Vắc-xin HPV 2 giá: Bảo vệ chống lại 2 chủng HPV nguy hiểm nhất là HPV 16 và 18, gây ra khoảng 70% các trường hợp ung thư cổ tử cung.
- Vắc-xin HPV 4 giá hoặc 9 giá: Bảo vệ chống lại nhiều chủng HPV hơn, bao gồm cả các chủng gây ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư âm hộ, ung thư dương vật, và mụn cóc sinh dục.
Hiệu quả của vắc-xin HPV đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng. Tiêm vắc-xin HPV đúng lịch và đủ liều có thể giảm tới 90% nguy cơ ung thư cổ tử cung và các bệnh lý liên quan đến HPV.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng vắc-xin HPV chỉ có tác dụng phòng ngừa, không có tác dụng điều trị các bệnh nhiễm HPV đã tồn tại. Do đó, việc tiêm vắc-xin HPV càng sớm càng tốt, lý tưởng nhất là trước khi bắt đầu hoạt động tình dục, sẽ mang lại hiệu quả phòng ngừa cao nhất.
3. Độ tuổi tiêm phòng HPV: Khi nào là tốt nhất?
Độ tuổi tiêm phòng HPV lý tưởng là từ 9 đến 26 tuổi, trước khi bắt đầu hoạt động tình dục. Tuy nhiên, phụ nữ trên 26 tuổi vẫn có thể tiêm phòng để tăng cường bảo vệ.
Cụ thể hơn, các nhóm đối tượng sau đây được khuyến khích tiêm vắc-xin HPV:
- Trẻ em từ 9 đến 14 tuổi: Đây là độ tuổi lý tưởng để tiêm vắc-xin HPV vì hệ miễn dịch của trẻ đang phát triển mạnh mẽ, giúp tạo ra kháng thể tốt hơn.
- Thanh thiếu niên và người trưởng thành từ 15 đến 26 tuổi: Tiêm vắc-xin HPV ở độ tuổi này vẫn rất hiệu quả trong việc phòng ngừa ung thư cổ tử cung và các bệnh lý liên quan đến HPV.
- Người trưởng thành từ 27 đến 45 tuổi: Mặc dù hiệu quả phòng ngừa có thể giảm đi so với độ tuổi trẻ hơn, nhưng tiêm vắc-xin HPV vẫn mang lại lợi ích đáng kể trong việc bảo vệ sức khỏe.
- Người có nhiều bạn tình hoặc có quan hệ tình dục không an toàn: Những người này có nguy cơ nhiễm HPV cao hơn, do đó tiêm vắc-xin HPV là biện pháp phòng ngừa quan trọng.
- Người đồng tính nam và người chuyển giới: HPV không chỉ gây ung thư cổ tử cung mà còn nhiều bệnh ung thư khác, do đó tiêm vắc-xin HPV cũng rất cần thiết cho những đối tượng này.
4.Tiêm vắc-xin có quan trọng không?
-
Phòng ngừa ung thư: HPV là nguyên nhân chính gây ra ung thư cổ tử cung, một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ. Ngoài ra, HPV còn gây ra các loại ung thư khác như ung thư âm hộ, âm đạo, dương vật, hậu môn và ung thư vùng đầu cổ. Tiêm vắc-xin HPV giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại các chủng HPV nguy hiểm nhất, giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh ung thư này.
-
Bảo vệ sức khỏe sinh sản: HPV không chỉ gây ung thư mà còn gây ra các bệnh lý khác như mụn cóc sinh dục, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống. Tiêm vắc-xin HPV giúp phòng ngừa các bệnh lý này, bảo vệ sức khỏe sinh sản của bạn.
-
Ngăn ngừa lây truyền HPV: Tiêm vắc-xin HPV không chỉ bảo vệ bản thân mà còn giúp ngăn ngừa lây truyền HPV cho bạn tình. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người có nhiều bạn tình hoặc có quan hệ tình dục không an toàn.
-
Hiệu quả và an toàn: Vắc-xin HPV đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả qua nhiều nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng. Tác dụng phụ của vắc-xin thường nhẹ và thoáng qua.
-
Khuyến cáo của các tổ chức y tế: Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và nhiều tổ chức y tế uy tín khác đều khuyến nghị tiêm vắc-xin HPV cho cả nam và nữ để phòng ngừa ung thư và các bệnh lý liên quan đến HPV.
5. Phụ nữ đã được tiêm vắc-xin HPV thì có cần sàng lọc ung thư cổ tử cung không?
Câu trả lời là CÓ. Mặc dù vắc-xin HPV rất hiệu quả trong việc phòng ngừa ung thư cổ tử cung, nhưng nó không bảo vệ hoàn toàn 100%. Hiện nay, vắc-xin HPV chỉ phòng ngừa được một số chủng HPV gây ung thư cổ tử cung phổ biến nhất, nhưng không phải tất cả. Ngoài ra, hiệu quả của vắc-xin có thể giảm dần theo thời gian.
Vì vậy, ngay cả khi đã tiêm vắc-xin HPV, phụ nữ vẫn cần thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ theo khuyến cáo của bác sĩ. Điều này giúp phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư ở giai đoạn sớm, khi việc điều trị dễ dàng và hiệu quả hơn.
Các phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung phổ biến:
- Xét nghiệm Pap smear: Đây là xét nghiệm tế bào cổ tử cung để phát hiện các tế bào bất thường có thể tiến triển thành ung thư.
- Xét nghiệm HPV: Xét nghiệm này giúp phát hiện sự hiện diện của virus HPV trong tế bào cổ tử cung.
Tần suất tầm soát:
- Phụ nữ từ 21 đến 29 tuổi: Nên làm xét nghiệm Pap smear mỗi 3 năm.
- Phụ nữ từ 30 đến 65 tuổi: Nên làm xét nghiệm Pap smear kết hợp với xét nghiệm HPV mỗi 5 năm, hoặc chỉ làm xét nghiệm Pap smear mỗi 3 năm.
- Phụ nữ trên 65 tuổi: Có thể ngừng tầm soát nếu có kết quả xét nghiệm bình thường trong 10 năm liên tiếp và không có yếu tố nguy cơ cao.
6. Tiêm HPV có an toàn không?
Vaccine HPV đã được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới và được chứng minh là an toàn. Tác dụng phụ thường nhẹ và thoáng qua, như đau nhức tại chỗ tiêm, sốt nhẹ, hoặc mệt mỏi.
Vắc-xin HPV đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả qua nhiều nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng trên toàn thế giới. Vắc-xin này đã được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trong nhiều năm và được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị sử dụng.
Tính an toàn của vắc-xin HPV:
- Tác dụng phụ nhẹ và thường gặp: Sau khi tiêm, bạn có thể gặp một số tác dụng phụ nhẹ như đau, sưng hoặc đỏ tại chỗ tiêm, sốt nhẹ, đau đầu, buồn nôn hoặc mệt mỏi. Những tác dụng phụ này thường tự hết trong vòng vài ngày và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
- Tác dụng phụ nghiêm trọng rất hiếm gặp: Các tác dụng phụ nghiêm trọng như phản ứng dị ứng nặng rất hiếm gặp và thường xảy ra ở những người có tiền sử dị ứng với các thành phần của vắc-xin.
Để đảm bảo an toàn khi tiêm vắc-xin HPV, bạn nên:
- Thông báo cho bác sĩ về tiền sử dị ứng của bạn: Nếu bạn đã từng bị dị ứng với bất kỳ loại vắc-xin hoặc thuốc nào, hãy thông báo cho bác sĩ trước khi tiêm vắc-xin HPV.
- Tuân thủ lịch tiêm chủng: Tiêm đủ liều vắc-xin HPV theo lịch tiêm chủng của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả phòng ngừa tốt nhất.
- Theo dõi sức khỏe sau tiêm: Sau khi tiêm, hãy theo dõi sức khỏe của bạn và báo cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
7. Cần bao nhiêu liều vắc-xin HPV?
Số liều vắc-xin HPV cần thiết phụ thuộc vào độ tuổi bạn bắt đầu tiêm chủng và loại vắc-xin bạn sử dụng:
1. Đối với trẻ em dưới 15 tuổi:
- Cần tiêm 2 liều vắc-xin HPV, cách nhau ít nhất 6 tháng.
2. Đối với người từ 15 tuổi trở lên:
- Cần tiêm 3 liều vắc-xin HPV.
- Mũi thứ hai tiêm sau mũi đầu tiên 1-2 tháng.
- Mũi thứ ba tiêm sau mũi đầu tiên 6 tháng.
Lưu ý:
- Có một số loại vắc-xin HPV mới chỉ cần tiêm 2 liều cho tất cả các độ tuổi. Tuy nhiên, những loại này chưa phổ biến ở Việt Nam.
- Nếu bạn bỏ lỡ một liều vắc-xin, hãy tiêm bổ sung càng sớm càng tốt. Không cần phải bắt đầu lại từ đầu.
- Nếu bạn không chắc chắn mình cần bao nhiêu liều vắc-xin HPV, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Lời kết:
Tiêm HPV là một bước quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của bạn. Hãy tìm hiểu kỹ thông tin và tham khảo ý kiến bác sĩ để đưa ra quyết định tốt nhất cho bản thân.
